Dat samen muziek maken leuk en belangrijk is hadden ze bij de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek al vroeg in de gaten. Na een werkdag in de fabriek konden medewerkers ontspannen door het blazen van vrolijke marsen bij de Harmoniekapel. Met veel plezier muziek maken doen we ruim 140 jaar later nog steeds, waarbij we zo nu en dan trots terug kijken naar onze rijke historie.

Da Capo (vanaf het begin)

Jacques van Marken richt in 1869 de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek op in Delft. Hij is een vooruitstrevende, sociaal bewogen ondernemer. Hij pioniert samen met zijn vrouw Agneta met het opzetten van voorzieningen voor de arbeiders van zijn fabriek. Zo stelt hij als eerste werkgever in Nederland een ondernemingsraad in en zorgt hij voor voorzieningen als een ziekenfonds, pensioenfonds en verzekeringen. Daarnaast laat het echtpaar het Agnetapark bouwen, een Delftse wijk die tegenwoordig nog grotendeels intact is, waarin de werknemers een voor die tijd goede woning kregen.

Ontspanning is belangrijk voor het welzijn van de fabrieksmedewerkers. Op 21 maart 1883 richt het echtpaar Van Marken daarom een muziekvereniging op, die al snel bekend staat als de ‘Harmoniekapel’. De fabriek zorgt voor een repetitieruimte, instrumenten en een dirigent. De Kapel ontpopt zich tot een uithangbord voor de fabriek, zoals bij de ontvangst van delegaties en bij congressen. Befaamd zijn de zondagse concerten in de kiosk in het Agnetapark, waar naast bewoners veel Delftenaren van buiten het Agnetapark volop van genieten.

Grandioso (groots)

Al in de 19e eeuw spelen we regelmatig buiten Delft, zoals in Hengelo (1893), in Antwerpen (1894) en op de Wereldtentoonstelling in Amsterdam (1895). Een bijzonderheid in een tijd waarin er nog geen auto’s waren.

In de periode 1921-1931 treedt het orkest vaak op in de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp. In 1929 zijn we een aantal keren te horen op de AVRO-radio. In 1937 is de Kapel present bij het huwelijk tussen Prinses Juliana en Prins Bernhard in de Nieuwe Kerk te Delft. In datzelfde jaar loopt het orkest over de grasmat bij de bekerfinale tussen Sparta en Feyenoord.

In deze periode voor de tweede wereldoorlog behoort de Harmoniekapel lange tijd tot de landelijke top van blaasorkesten. Met succes nemen we deel aan concoursen en er zijn vele optredens in de Delftse Stadsdoelen aan de Verwersdijk (huidige Doelenplein). Na de oorlog is deelname aan het vermaarde landelijke Bedrijfsmuziekfestival een jaarlijks terugkerend hoogtepunt. Bij het 75-jarig bestaan in 1959 krijgt onze vereniging het predicaat ‘Koninklijk’ uit handen van burgemeester De Loor.

Intermezzo (verbindende passage)

Intermezzo (verbindende passage)
In 1970 wordt de vereniging formeel zelfstandig, al zorgt de fabriek in deze eerste zelfstandige jaren nog wel voor financiële steun. Een moeilijke periode met weinig leden en matige muzikale prestaties breekt aan. Om meer jeugdleden te trekken richten we in 1976 het aspirantenorkest op, de huidige Kleine Harmonie.
Begin jaren ’90 gaat het langzaam beter. Met de komst van dirigent Ton van Grevenbroek begint een lange periode van groei voor de vereniging, zowel in kwaliteit als in kwantiteit. Ook organisatorisch voeren we grote verbeteringen door.

Vivo (levendig)

Inmiddels is de vereniging met twee volwaardige orkesten en 130 leden een belangrijk onderdeel van het muzikale leven in Delft en omgeving. Hoogtepunt in 2009 was de promotie van de Kapel naar de eerste divisie (voormalig superieure afdeling), met knappe handhaving in deze afdeling in 2024. De buitenlandreizen zijn weer in ere hersteld, zo gingen we naar China in 2012, naar Frankrijk in 2014 (herdenking van D-Day) en naar Estland en Letland in 2018.

Wist je dat…

Enkele interessante feiten uit het roemrijke verleden van onze vereniging:

• De Kapel in 1893 voor het eerst op concours ging?
• In de beginjaren de muzikanten een vergoeding kregen van de fabriek?
• Maar er ook boetes betaald moesten worden bij te laat komen?
• De Kapel in 1901 aan de basis heeft gestaan van de oprichting van de KNFM?
• Er vanaf 1948 gedurende ongeveer 20 jaar een drumband is geweest?
• Er vanaf 1966 dames bij de Kapel werden toegelaten?
• Dat voor die tijd zeer vooruitstrevend was?
• De zondagochtendconcerten in het Agnetapark al om 07.30 uur begonnen?
• Er in 1956 nieuw instrumentarium kwam ‘in de lage stemming’?
• Er werd bijgedragen aan een fonds voor noodlijdende dirigenten?
• De Kapel ook het fabrieksorkest van de Oliefabrieken Calvé was?
• Er in 1982 een typemachine werd aangeschaft?
• Er sinds 1983 niet meer gerookt mag worden tijdens de repetities?
• Een cassettebandje met concertopnames in 1983 10 gulden kostte?
• In 1992 voor het laatst in de Tent werd gerepeteerd en geconcerteerd?
• De vereniging al in 1996 een website had?
• Tijdens de verkiezing ‘Leukste HaFaBra-orkest van Nederland’ van Radio 4, de KHD in 2017 verkozen is tot één van vijf leukste verenigingen?

De dirigenten

Na de eerste dirigent, Frits Boers, volgden de heren Willem Keereweer sr. (1884-1898), Willem Keereweer jr. (1898-1921), Frans Bandel (1922-1954), Piet Van Mever (1954-1964), Ton Kotter (1964-1969), Sjef van der Poort (1969-1971) (geen foto beschikbaar), Gerard Weijers (1971-1990), Ton van Grevenbroek (1990-2009) en Steven Walker (2010-2015). Zeven van deze tien dirigenten kwamen uit de militaire sector. Van mei 2015 tot eind 2022 is Erik Janssen dirigent van de Kapel. De huidige dirigent van de Kapel is Paul van Gils.

Het repetitielokaal

Sinds 1886 repeteerde het orkest in ‘De Tent’, het sociaal-culturele centrum in het Agnetapark voor het personeel van de Gist- en Spiritusfabriek. In 1914 werd het houten gebouw vervangen door een prachtig stenen gebouw, waarin tegenwoordig verschillende restauranten zijn gevestigd. In De Tent vonden vele, vele concerten plaats. Pas in 1992 verlieten we noodgedwongen deze vertrouwde ruimte en verruilden we deze voor de Vrije Akademie (VAK) aan de Westvest. Vanaf 2000 repeteerden we in de Vierhovenkerk aan de Obrechtstraat en sinds 2014 fungeert de aula van het Stanislascollege aan de Krakeelpolderweg als repetitielocatie.

Jaarverslagen

Jaarverslag van 2016
Jaarverslag van 2017
Jaarverslag van 2018